Aspergillose bij duiven

Schimmel

Deze ziekte wordt o.a. bij duiven veroorzaakt door de schimmel Aspergillus fumigatus en in zeldzame gevallen door Aspergillus flavus en Aspergillus niger.
De schimmel verspreidt zich door het vormen van draden en kan zich zo over een oppervlak verspreiden. Vermenigvuldiging vindt plaats door het vormen van sporen. Dit zijn minuscuul kleine deeltjes die zich door de lucht verspreiden.
Het is een schimmel die van nature bijna overal voorkomt. Vogels kunnen besmet raken door sporen in te ademen.

Conditie

Of een besmetting met de sporen ziekte veroorzaakt, ligt voor een groot deel aan de conditie van de duif. Een gezonde duif die een goede voeding krijgt zonder tekorten, zal in de meeste gevallen de ingeademde sporen zelf aan kunnen pakken en er zal geen ziekte ontstaan. Met name een tekort aan vitamine-A speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van schimmel infecties. In gevallen van besmetting met grote aantallen sporen kan ook een gezonde vogel de ziekte ontwikkelen.

Als de Aspergillus niet geëlimineerd wordt door het lichaam zelf, zal hij zich vermenigvuldigen en ziekte veroorzaken. De grootste problemen worden bij duiven vaak in de luchtwegen gezien.

Acuut of chronisch

Aspergillose kan een acuut of chronisch verloop hebben. Bij een acute vorm slaan de schimmelsporen op verschillende plekken aan en zorgen zo voor een grote infectie in het hele het lichaam. Behalve de luchtwegen kunnen ook bijvoorbeeld de lever en nieren aangetast worden. De duif zal snel ziek worden, niet willen eten en moeite hebben met ademen. Vaak drinken ze veel en kan de ontlasting groen gekleurd zijn. Ze kunnen zelfs plotseling overlijden zonder duidelijke ziekteverschijnselen.

De chronische vorm komt vaker voor. Hierbij groeien de schimmels langzaam uit, vanuit één of meerdere plekken in het lichaam (vaak begint het in de luchtwegen). Ze vormen plakkaten en granulomen (knobbelige massa’s) van schimmel.

De schimmel kan op verschillende plaatsen in het lichaam aanslaan.  Zo kunnen schimmelplakkaten in de neus of in de keelspleet zitten, ook slaan ze vaak neer in de luchtzakken. Hier bedekken ze de wand en kunnen zelfs de verbinding naar de longen afsluiten. Sporen die gevormd worden verspreiden zich langzaam door het lichaam. Dit kan een erg sluipend proces zijn. De vogels zijn niet acuut ziek, maar verliezen conditie, kunnen wat sloom zijn en wat meer slapen. Vaak is benauwdheid aanwezig, vooral na inspanning.

Schimmelziekte

Bij papegaaiachtigen komt de ziekte vaker voor dan bij onze postduiven, waarbij deze schimmelziekte eerder vrij zeldzaam  is. Toch wil ik er een artikel aan wijden, omdat de symptomen vaak aan andere ziekten doen denken.

Vanwege de benauwdheid denken we eerst aan ornithosecomplex van de diepere luchtwegen, zoals longen en luchtzakken! Als de gebruikelijke antibiotica behandeling(en) niet snel aanslaan, moet je verder zoeken om tot de juiste diagnose te komen. In onze duivenkliniek in Colchester in de buurt van Londen werden we geconsulteerd door een duivenliefhebber die doodzieke duiven had die na een tijdje stierven met symptomen van ernstige benauwdheid, maar ook PMV-achtige symptomen, verdraaide slappe nekken, vlak voordat ze dood gingen. Verder ook wat meer drinken, vieze groene slijmerige ontlasting. Het deed mij aanvankelijk denken aan Adeno type II. Bij deze zeer snelle dodelijke ziekte is de ontlasting echter knalgeel (vanwege de ernstige destructieve leverinfectie). De sterfte hierbij is acuut binnen de 20 uur!!