Dode duiven, een nachtmerrie voor iedere duivenliefhebber
We hebben dagelijks vele tientallen contacten met duivensportbeoefenaren over de hele wereld en dat al gedurende 45 jaren. Er zijn weinig zaken die ons niet gevraagd worden en altijd moeten we serieus luisteren (soms in 5 talen) naar de vele problemen.
Witte petten
Ik heb jaren geleden eens een Portugese duivenliefhebber aan de telefoon gehad die bij hoog en laag beweerde dat zijn duiven een nieuwe ziekte hadden. Ze hadden ‘witte petten’ en sindsdien vlogen ze niet goed. Niemand in Portugal wist raad dus hij had een paar duiven ingepakt, het vliegtuig genomen en op naar Breda. Natuurlijk had ik hem aan de telefoon al verteld dat dit een ‘mechanisch’ probleempje was. Door het schuren tegen te lage aluminium manden met het hoogste punt van de kop ontstaat slijtage van de veertjes ter plekke. Dat geloofde hij, de ‘slimmerik’, niet en hij wilde toch naar Breda komen! Zo gezegd zo gedaan. Onder de microscoop kon ik hem toen haarfijn laten zien hoe de uiteinden van de kleine veertjes op de kop als dakpannen over elkaar vallen en dat precies op de buitenste randjes de slijtage zichtbaar was en dat geeft het witte aspect. Niets aan de hand, dit heeft met conditie niets te maken.
Ik heb hem ook uitgelegd dat het ene deel van de duivenmelkers zegt: “als de witte petten gaan optreden is het gedaan met de forme”, terwijl het andere deel van de melkers zegt: “als de witte petten verschijnen, begint de forme te komen”. Dat is ook logisch want de snelheidsmannen die de duiven al weken vóór het seizoen op weduwschap hebben, vliegen ongeveer 5 vluchten goed en daarna minder (kwestie van droog snot) en het andere deel begint bewust later om zijn duiven voor de verdere vluchten (midfond, ééndaagse) klaar te stomen!
Paratyfus
Zo zie je maar dat je, mits verstand van zaken én onnoemelijk veel ervaring, heel veel kwesties zelfs telefonisch kunt oplossen. Ooit ook cliënten gehad uit de Oeral (Rusland) met een mandje sierduiven. De arme beestjes hadden paratyfus en ze hadden er daar geen effectieve geneesmiddelen tegen. Sierduiven zijn gevoeliger voor Salmonellen (paratyfus) dan onze postduiven. Ze worden er in zogenaamde derde duivenlanden nauwelijks voor behandeld dus de infectiedruk is in principe hoger en er is natuurlijk veel minder selectie op vitaliteit, vandaar. Entstoffen tegen paratyfus werken in het algemeen zwaar onvoldoende.
Ornithose
Het gros van de vragen gaat altijd over slecht presteren na circa 5 vluchten. Dat is bijna altijd ten gevolge van ‘droog snot’, een vorm van ornithose!
Sterfte duiven
Een ander belangrijk deel van de problemen gaat over sterfte van met name jonge duiven!
We kunnen een lijstje maken van de oorzaken van de soms grote sterfte van de jonge duiven. We hebben geleerd om de problemen zoveel mogelijk ‘uit te vragen’, dus: wat zijn de symptomen? Hoe lang bestaan die al? Hoeveel duiven zijn ziek? Op welke leeftijd beginnen de problemen? Hoeveel sterven er? Hoelang duurt het hele ziekteproces? Gaat het snel, dan zijn ze dus niet mager. Of gaat het langzaam, dan zijn ze dus vermagerd. Hoe ziet de ontlasting eruit? Groen/geel slijmerig? Braken de duiven? Drinken ze veel (te veel)? Zijn ze geënt tegen Paramyxo en zo ja, met welke entstof en hoe lang geleden? Zijn er zenuwverschijnselen? Andere specifieke symptomen?
Ons is gebleken dat op sommige plaatsen een zware abnormale E. coli-infectie heerst, soms verergerd door een PMV-besmetting zonder zenuwverschijnselen. De duiven sterven zeer snel en ‘iedereen’ denkt dan dat we te maken hebben met een nieuw virus. Zo ook onder andere Duitse dierenartsen van de Duivenkliniek en zelfs de Universiteit van Hannover. Ik berichtte daar al eerder over. Daar werd verondersteld dat we met een nieuw virus van doen hadden, maar toen de melkers ons contacteerden, was onze diagnose een ernstige E. coli-infectie die met de juiste antibiotica in 3 dagen de ellende deed stoppen. En zulke gevallen hebben wij tientallen gezien in Nederland, België, Duitsland, Engeland en Frankrijk. Overigens laten we de duiven bijna altijd opnieuw inenten tegen PMV met een waterig vaccin!
Duivencongres Krakau
Over al deze problemen bij onze postduiven mocht ik mijn praktijkverhaal vertellen op een prestigieus duivencongres in Krakau, Polen. Liefst twee uur had de organisatie voor mijn lecture (soort college) uitgetrokken. In die korte tijd kon ik heel veel ziekten de revue laten passeren. Er waren heel interessante wetenschappelijke lezingen over vogelgriep (aviaire influenza), Paramyxo en rotavirusinfecties.
Rotavirus Australië
Het rotavirus zorgde in Australië het afgelopen anderhalf jaar (2017/2018) volgens de onderzoekers onder leiding van Dr. Colin Walker, voor grote problemen bij oude en jonge duiven, gepaard gaande met snelle sterfte. Toen ik vorig jaar door Australische dierenartsen geraadpleegd werd midden in een live radio-uitzending vanuit Australië, deed het hele verhaal mij heel sterk denken aan de dodelijke adeno type 2 -infectie die ik zag in West-Brabant in 1991. Duizenden dode duiven binnen 1 dag nadat ze ‘ziek’ werden! Met als belangrijkste symptomen apatisch, knalgele mest, niet eten, beetje drinken en totale verslapping (sponsachtig) van de borstspieren. Acute sterfte binnen 18 uur terwijl ze zwaar hijgen. Zo ongeveer zou volgens de Australiërs de Victoria Pigeon Rotavirusinfectie ook verlopen!
Duitse onderzoekers publiceerden in 2017 een artikel in het Duitse Bondsblad “Die Brieftaube” over de situatie in Australië. In 30% van de gevallen bleek het over Paramyxo te gaan, hetgeen mij helemaal niet verbaasde, want dat zien we in Europa dus ook vaak. Onze diagnose bij dit soort snelle sterfgevallen is E. coli, soms in combinatie met PMV. Dus het juiste antibioticum plus een noodenting tegen PMV, liefst met een waterig vaccin en bij voorkeur niet met een wit olie adjuvans vaccin! Wij zagen in 90% van de gevallen een zeer snelle verbetering. De sterfte stopte vrijwel onmiddellijk na de 5-daagse kuur én de PMV inenting. Ook als ze al een keer geënt waren is het zeer aan te raden om ze opnieuw te enten.
Dezelfde Duitse onderzoekers gingen, in nauw overleg met Dr. Colin Walker, ook op zoek naar rotavirussen bij zieke en dode jonge duiven in Duitsland die symptomen hadden van ‘adeno-coli syndroom’, internationaal ook wel ‘Young Bird disease’ genoemd. En dan met name díe gevallen waarbij snelle sterfte optrad. En inderdaad werden daarbij in een aantal gevallen ook rotavirussen gevonden. Het onderzoek is in volle gang en de resultaten zijn nog niet goed te interpreteren.
Zoals u weet was zo’n kleine 10 jaar geleden ‘iedereen’ (behalve ik) in rep en roer over het circovirus. Dat was volgens velen de oorzaak van ‘van alles en nog wat’ aan duivenellende, onder andere ‘adeno-coli’. Maar dat bleek helemaal niet zo te zijn hetgeen míj in ieder geval dus niet verbaasde.
Rotavirus in Europa
En nu dus het rotavirus. Vanuit onze praktijk in Colchester bij Londen ken ik het rotavirus al een aantal jaren. Dat komt soms voor in sectieverslagen van door ons geraadpleegde laboratoria. Nooit heeft dit virus mij verrast in de zin dat ik dacht dat dit virus de oorzaak was van grote problemen! Nooit veel sterfte gezien door dit virus en zeker niet vergelijkbaar met het Australische Victoria Pigeon Rota Virus.
Toen Dr. Colin Walker mij afgelopen weekend in Krakau vroeg wat ik dacht van de vondst van rotavirus bij zieke en dode jonge duiven in Duitsland, antwoordde ik hem respectvol dat ik hoopte en veronderstelde dat we hier in Europa ondanks de vondst van rotavirus, toch niet konden concluderen dat nu opeens rotavirus de oorzaak zou zijn van het inderdaad soms snelle dodelijke verloop van de ‘Young Bird Disease’ (adeno-coli syndroom) temeer ook omdat er, anders dan in Australië, zelden oude duiven doodgaan. Wat we wel zien is dat de afgelopen 15 jaar ook oude duiven een zeer milde vorm kunnen krijgen van ‘adeno-coli’. Die eerste gevallen kwamen nota bene zo’n 15 jaar geleden op een zondagmorgen vanuit het Saargebied (Duitsland) bij mij op consult! Deze gevallen zijn evenwel snel en doeltreffend te genezen met de juiste antibiotica!
Voor veel duivenmelkers én dierenartsen is het allemaal wat ingewikkeld getuige de talloze ‘gevallen’ die wij doorgestuurd krijgen.
Tenslotte zijn er in de hele wereld maar een paar dierenartsen die echt verstand van duivenziekten hebben!! En die komen bijna zonder uitzondering uit Nederland, België en Duitsland. Ik probeer bijna altijd collegiaal te zijn maar erger me meer en meer aan het prutswerk van collega’s. En de arme duivenmelker kan het niet goed beoordelen en wordt ‘belazerd’ waar hij bij staat.
BELGICA DE WEERD B.V. I Postbus 4607 I 4803 EP Breda I Nederland
T +31 76 560 02 22 I F +31 76 565 35 70 I info@belgicadeweerd.com I www.belgicadeweerd.com
Dode duiven, een nachtmerrie voor iedere duivenliefhebber
We hebben dagelijks vele tientallen contacten met duivensportbeoefenaren over de hele wereld en dat al gedurende 45 jaren. Er zijn weinig zaken die ons niet gevraagd worden en altijd moeten we serieus luisteren (soms in 5 talen) naar de vele problemen.
Witte petten
Ik heb jaren geleden eens een Portugese duivenliefhebber aan de telefoon gehad die bij hoog en laag beweerde dat zijn duiven een nieuwe ziekte hadden. Ze hadden ‘witte petten’ en sindsdien vlogen ze niet goed. Niemand in Portugal wist raad dus hij had een paar duiven ingepakt, het vliegtuig genomen en op naar Breda. Natuurlijk had ik hem aan de telefoon al verteld dat dit een ‘mechanisch’ probleempje was. Door het schuren tegen te lage aluminium manden met het hoogste punt van de kop ontstaat slijtage van de veertjes ter plekke. Dat geloofde hij, de ‘slimmerik’, niet en hij wilde toch naar Breda komen! Zo gezegd zo gedaan. Onder de microscoop kon ik hem toen haarfijn laten zien hoe de uiteinden van de kleine veertjes op de kop als dakpannen over elkaar vallen en dat precies op de buitenste randjes de slijtage zichtbaar was en dat geeft het witte aspect. Niets aan de hand, dit heeft met conditie niets te maken.
Opstijgende infecties
Andere infecties vanuit de cloaca kunnen ‘opstijgen’ (ascenderen) naar met name de eileider.
Veel van de legproblemen worden dan ook veroorzaakt door deze ‘opstijgende’ infecties vanuit de darm, via de cloaca, naar de uitmonding van de eileider. Heel vaak betreft het wederom E-coli infecties, soms paratyphus, soms streptococcen en anderen. In alle gevallen behandelen wij dus met gerichte antibiotica en dat is een routinebehandeling geworden.
Duivinnen die na de leg niet meer op de poten kunnen staan, kunnen een eileiderontsteking hebben gekregen ná de leg. Een enkele keer zien we ook een calciumgebrek als oorzaak, terwijl er toch normale eieren geproduceerd werden. Als het calciumgehalte in het bloed teveel daalt worden ze als het ware verlamd.
Duivinnen die helemaal niet (meer) leggen zijn een apart probleem! Als ze te oud zijn produceren ze geen follikels meer, dan is de eierstok dus gewoon op (leeg). Maar het kan ook zijn dat ze niet meer ovuleren, er komt dan dus geen eisprong (ovulatie). Dit kan komen door een verkeerde hormonale ‘huishouding’, maar ook in geval van een infectie van de eileider zal er soms géén ovulatie plaatsvinden.
Paratyphusinfecties zijn berucht in verband met steriliteit bij duivinnen, maar ook bij doffers trouwens!
Te vette duiven
Nog een oorzaak van legproblemen vormen de té vette duiven. Duivinnen met een zogenaamde ‘dikke kont’ = dikke buik met openstaande legbeentjes. In een aantal gevallen zit er zoveel vet in de buik dat dat zelfs na een langdurig dieet niet verdwijnt. Dus halen we dat er operatief uit en het is soms onvoorstelbaar dat we daar dan een kopje vet uithalen (zie foto). Vaak is succes na zo’n vetoperatie verzekerd.
Een goede diagnose is van het grootste belang en dat is wederom een kwestie van ervaring.
Goedaardige vettumor (lipoom)
Duivin was heel benauwd en had een heel dikke buik
Operatie geslaagd, patiënt in prima conditie naar huis
BELGICA DE WEERD B.V. I Postbus 4607 I 4803 EP Breda I Nederland
T +31 76 560 02 22 I F +31 76 565 35 70 I info@belgicadeweerd.com I www.belgicadeweerd.com