Een lesje actuele klinische diagnostiek

In deze tijd (april/mei) worden we weer vaak geconsulteerd over specifieke problemen bij oude en bij jonge duiven! Daar waar we bij de oude duiven na zo’n viertal vluchten steevast met problemen van de voorste luchtwegen te maken hebben, zien we bij de jonge duiven vooral maagdarmproblemen.

Oude duiven actueel

De klacht is dat de duiven de eerste weken goed naar huis kwamen en behoorlijk prijs vlogen maar  na zo’n viertal vluchten het af laten weten. Lager prijspercentage, géén kopprijzen meer. Van de aan ons aangeboden oude duiven is dit bij circa 90% het actuele probleem. De voorste luchtwegen zijn ‘geïrriteerd’ en dat manifesteert zich in afstaande veertjes rond de oren (oortjes), rulle nekken (veertjes niet mooi aangesloten), vaak iets verkleurde neuzen en oogleden. Daar hoort ook in een later stadium bij dat ze minder dons gooien, niet meer spontaan willen baden en minder goed trainen. De duiven raken uit forme door deze ornithoseklachten van de voorste luchtwegen.

Als je zulke duiven door blijft spelen, wordt de conditie slechter en slechter met als gevolg dat je goede bewezen duiven kunt verliezen van relatief gemakkelijke vluchten.

Het is dus logisch dat je ze behandelt met geschikte geregistreerde middelen om ze snel weer in forme te brengen. Het probleem van deze zgn. ‘dikke koppen’ oftewel  ‘droog snot’, komt veel meer voor bij doffers dan bij duivinnen en meer bij jaarlingen dan bij oudere duiven. Dat is logisch want oudere duiven zijn hier al langer op geselecteerd dan jaarlingen en duivinnen hebben veel minder stress in de manden dan doffers.

In principe is de problematiek ook recht evenredig met het aantal duiven in de mand en het aantal dagen (nachten) mand. Kwestie van besmettelijkheid. In vijftig jaar is er weinig veranderd aan dit beeld en ik was bij het begin van mijn carrière al hierop geattendeerd door topmelkers als o.a. Piet Meevissen uit Meerssen en bijvoorbeeld Mari Auwers uit Lith. Grote kampioenen gedurende vele jaren met een verantwoorde medische begeleiding. Ook persoonlijke vrienden die een aantal van onze thans geregistreerde diergeneesmiddelen voluit hebben getest. Een korte 3-daagse behandeling volstaat meestal om ze weer ‘op de rails’ te krijgen. En niet 14 dagen tot 3 weken lang zoals de Universiteit van Gent voorschrijft bij bijvoorbeeld Chlamydia-infecties.
Deze bacterie vormt een belangrijke factor in dit ornithosecomplex, samen met onder andere Mycoplasma’s, Haemophilus-bacterie en bijvoorbeeld streptokokken en stafylokokken. Soms ook gecompliceerd met E.coli bacteriën (overal aanwezig) en Trichomonas en Herpes.

Het koude wisselende weer speelt ook een rol bij dit ‘ziektebeeld’.
Klinisch zie je ook wel slijmdraadjes in de bek, soms natte ogen, droge pluimen, gapen, slikken etc. Het is meestal niet zinvol om laboratoriumonderzoek te doen, simpelweg omdat veel gezonde duiven gewoon ‘dragers’ zijn van de genoemde verwekkers. Pas als de evenwichten in specifieke immuniteit zijn verbroken, treden de problemen op.

Jonge duiven actueel

Hier zien we af en toe wat ornithoseklachten, maar ze zitten nog niet in de mand, dus valt dat allemaal we mee. Het grote probleem vormen hier de maagdarmklachten ten gevolge van Adeno-coli. Er werd een jaar of 8 geleden verondersteld dat circovirussen hierbij een belangrijke rol speelden, echter neigt de wetenschap nu te veronderstellen dat circovirussen op zich helemaal niets verontrustends doen, maar altijd samen gezien worden met alle bekende duivenziekten. Ze worden dus secundair actief en dat maar gedurende de eerste vier maanden van het duivenleven. Interessante theorie die ik eigenlijk al sinds vele jaren aanhang.