Misverstanden over laboratoriumuitslagen in relatie tot de diagnose
Zoals ik eerder al een aantal malen gesignaleerd en beschreven heb, worden er in de duivengeneeskunde nogal eens volstrekt verkeerde veronderstellingen geponeerd. Duivengeneeskunde is ook best ingewikkeld, voor leken vaak niet te begrijpen, maar voor veel (duiven)dierenartsen en wetenschappelijke onderzoekers evenmin.
Keer op keer wordt dat door de praktijk bevestigd en keer op keer blijkt ervaring de sleutel tot de juiste diagnostiek. Deze klinische diagnostiek is nou ‘toevallig’ mijn stokpaardje. Je moet gewoon onnoemelijk veel probleemgevallen gezien en gevolgd hebben (zgn. follow up) om tot een afgewogen oordeel te kunnen komen met betrekking tot de juiste diagnose. Zeker als we weer eens worden opgeschrikt door alarmerende berichten over nieuwe ziekten met veel dode duiven.
Rotavirus
Thans is er bij sommige dierenartsen ongerustheid over het Rotavirus dat in Australië in 2016 oorzaak was van grote sterfte tot 50% van de duiven! Het begon in Victoria en werd door duivendierenarts Colin Walker, een oude bekende van mij, als eerste beschreven. Verschijnselen leken op Adeno-coli syndroom, maar toen mijn expertise werd ingeschakeld tijdens een ‘live’ radio-uitzending in Australië, deed het hele verhaal mij ook denken aan:
1. Adeno type II want dat had ik nog op mijn netvliezen
staan sinds 1991, toen er binnen enkele maanden
zo’n 10.000 duiven stierven in West-Brabant.
Het ziekteproces duurde steeds ongeveer 18 uur. Ik stond
met mijn armen in de lucht, de wetenschap (Universiteit
Gent, waar wij een aantal dode duiven naar toe hadden
gestuurd) eveneens. Zeer specifieke symptomen: beetje
apatisch, knalgele mest (acute ernstige leverontsteking)
met een soort septicaemie (bloedvergiftiging) en in het
laatste stadium heftig naar ademsnakkende duiven, die
aanvoelden als een ‘spons’, totaal geen spierspanning
meer. Sterfte oplopend tot wel 40% van het hok, maar
merkwaardigerwijs meer bij oude dan bij jonge duiven.
Ik ben er van overtuigd dat ik zo ongeveer de enige
dierenarts ben die dat in die mate gezien heeft! Daarom
weet ik zo verrekte goed hoe dat eruitzag en hoe het
proces verliep!
De ziekte is evenzo snel verdwenen als hij gekomen is,
we noemen dat een self-limiting disease, met andere
woorden, de sterfte gaat zo snel dat de duiven elkaar
niet meer (over grotere afstanden) kunnen besmetten!!
2. En altijd moet je ook aan PMV denken, dat verloopt
vaak héél wisselend qua symptomen.
Theorie en praktijk
Ik ontmoet veel duivendierenartsen over de hele wereld en keer op keer merk ik dat er een enorm gat gaapt tussen theorie en praktijk, anders gezegd: tussen weinig ervaring en véél ervaring! Het is een wereld van verschil en het wordt er niet beter op.
Rota-hysterie
Nu zie ik ook weer meewarig de discussie over het voornoemde Rotavirus. Leken schrijven daar onzin over in krantjes en op hun sites, niet gehinderd door enige kennis van de materie en dat is best irritant, want de argeloze duivenliefhebbers beginnen het na te ‘papegaaien’, en als de dierenarts van dienst het niet op kan lossen, zegt die ook “zal wel een Rotavirus zijn”! Quod non.
Dat is althans wat ik al een paar jaar een aantal malen meemaak in Nederland, België en Duitsland. Ik zie echter niets anders dan wat ik 35 jaar geleden al zag, geen echt nieuwe symptomen. Dode jonge duiven ja, maar in vrijwel alle gevallen is het probleem goed te genezen als je niet te lang wacht! Ik geloof dus niet in deze Rota-hysterie dat er een nieuwe ziekte zijn intrede doet met grote sterfte bij onze jonge duiven!!
Let wel, de Rotavirus-problemen in Australië betroffen oude én jonge duiven. Dat is alvast een enorm verschil met de situatie in Europa, maar daar rept de wetenschap met geen woord over, echter voor mij is dat wel een essentieel verschil!
Duitse onderzoekers vonden toen ze naar aanleiding van de Rotavirus-ellende in Australië ook eens gingen zoeken naar Rotavirussen bij duiven inderdaad ook af en toe een Rotavirus.
Als je onderzoek gaat doen naar sterfte bij duiven kom je al snel bij de ‘Coli’-problemen bij jonge duiven uit, dat is normaal!! Internationaal wordt in wetenschappelijke kring nu de term Y.P.D.S. gebruikt, wat staat voor Young Pigeon Disease Syndroom oftewel jonge-duiven-ziekte-syndroom.
Adeno-coli syndroom
Dr. P. Lemahieu, een eminente Belgische duivendokter, en ondergetekende noemden dit in de jaren ’80 al ‘Adeno-coli’ syndroom, (what’s in a name). En omdat vrijwel niemand begrijpt hoe het ‘Adeno-coli’-syndroom tot stand komt (actiologie), zijn er dus vele theorieën.
Klinisch onderzoek van groot belang
Geen nieuw virus
Over sterfgevallen in Duitsland consulteerden ons de afgelopen jaren ook een aantal liefhebbers die al in de duivenkliniek in Duitsland waren geweest en met een flesje Baytril naar huis werden gestuurd! Dat hielp helaas niet, wel werd er ook meteen een uitgebreid onderzoek via een universiteit ingezet. Daar kwam toen als diagnose een onbekend virus uit, uitslag kwam 2 maanden na het bezoek aan de Duitse duivenkliniek. Inmiddels hadden die liefhebbers ons gecontacteerd en wij lieten die routinematig behandelen met als resultaat dat de problemen binnen een paar dagen waren opgelost. Helemáál geen nieuw virus dus, als ze op de uitslag gewacht hadden, waren de meeste jonge duiven doodgegaan! Vandaar dat ik niet sta mee te knikken met de Rotavirus alarmisten.
Maar nu komt de aap uit de mouw! Omdat het Adeno-coli probleem bij onze jonge duiven zo moeilijk te begrijpen is, wordt ieder virus dat gevonden wordt eraan gekoppeld! Dat begon dus in de jaren ’80 met het Adeno type I virus (zie hierboven). En zo’n jaar of 12 geleden toen was gebleken dat dit virus toch niet zo belangrijk was, toverden de wetenschappers ineens het Circovirus uit de hoge hoed! Ook toen was ik ervan overtuigd (ongeveer als enige) dat dat niet de grote boosdoener was. En nu het Circovirus is afgeserveerd als probleem voor onze duiven (bijna alle jongen dragen dat normaal bij zich tot een maand of acht), wordt het Rotavirus groep A als grote boosdoener (oorzaak) voor het Y.P.D.S. (Adeno-coli syndroom) beschouwd door de jonge Duitse onderzoekers.
En wederom ben ik daar helemaal niet van overtuigd en wel om enkele redenen:
1. Ik zie het ziektebeeld van ‘Adeno-coli’ niet echt
veranderen, eerder milder in het algemeen, met af en toe
hardnekkige dodelijke gevallen.
2. Meestal kunnen we met een geschikt antibioticum dit
probleem oplossen. Overigens wel in combinatie met wat
flankerende maatregelen.
3. Rotavirus in Australië besmette oude en jonge duiven.
Hier is alleen sprake van sterfte van jonge duiven!
Een essentieel verschil!
4. Ik ben benieuwd hoe de ontwikkelingen zullen gaan. In onze
praktijk in de UK bij Londen, zagen we de afgelopen 7 jaar
regelmatig op sectieverslagen Rotavirussen staan, maar
die hadden nooit iets met de sterfte van de duiven te
maken!
Collega Nanne Wolff, die zich altijd heel goed verdiept in medische wetenschappelijke artikelen over duiven, heeft een zéér lezenswaardig stuk over de Rotavirussituatie geschreven in Het Spoor, nummer 14 jaargang 2019; zie mijn artikel als aanvulling daarop en méér vanuit onze internationale praktijk!
BELGICA DE WEERD B.V. I Postbus 4607 I 4803 EP Breda I Nederland
T +31 76 560 02 22 I F +31 76 565 35 70 I info@belgicadeweerd.com I www.belgicadeweerd.com